پس از مرگ، چه بر سر حساب های کاربری مان می آید؟

زمانی که یک دختر پانزده ساله آلمانی بر اثر تصادف با مترو کشته شد، پدر و مادر غمگینش در حساب های کاربری دخترشان در شبکه های اجتماعی به دنبال پاسخ این سوال ها بودند که آیا این اتفاق تنها یک حادثه بوده یا از روی عمد صورت گرفته است؟ چه مسائلی در زندگی مجازی دخترشان روی داده و این مسائل چه تاثیری بر او بر جای گذاشته اند؟ پدر و مادر این دختر هنوز به اطلاعات آنلاین فرزندشان دسترسی پیدا نکرده‌اند زیرا مالک تمامی این اطلاعات فرزند آن‌ها بوده و والدینش در این مورد هیچ حقی نداشته ‌اند.
مالکیت اطلاعات یک فرد پس از مرگ وی مساله نسبتا جدیدی است. این اطلاعات پس از مرگ کاربر اصلی باید به چه کسانی برسد و چه کسانی می توانند در این زمینه شکایت کنند؟

چه کسی مالک این اطلاعات است؟

این جوان آلمانی هیچ وصیتی در رابطه با حق مالکیت اطلاعات خود نکرده، اما فیسبوک بر این عقیده بود که دادن حق دسترسی اطلاعات به والدین، حق و حقوق دوستان مجازی این دختر جوان را زیر پا می‌گذارد و قاضی نیز در نهایت به سود فیسبوک رای داد.
فیسبوک تنها شبکه اجتماعی نیست که در رابطه با این موضوع بر موضع خود پافشاری می کند. در سال 2016 بر سر موضوعی مشابه پای اپل به تیتر روزنامه‌ها باز شد؛ زنی بنام پگی بوش که همسرش را از دست داده بود، از اپل خواست رمز عبور آیپدی را که مشترکا با همسرش از آن استفاده می کردند به وی ارائه کند اما اپل از اینکار خودداری کرد. پس از آن پگی بوش در یک کانال رادیویی کانادایی مساله را برای شنوندگان بازگو کرد و در نهایت اپل از موضع قبلیش کوتاه آمد و رمز عبور را به وی ارائه کرد. اپل دلیل خودداری از ارائه رمز عبور را محافظت از اطلاعات کاربران دانسته و در دست داشتن دستگاه، شماره سریال و گواهی فوت را دلیل کافی برای دسترسی به دستگاه نمی‌داند.
پگی بوش در این رابطه می‌گوید:
من به تیم کوک (Tim Cook)، رئیس اپل نامه‌ای نوشتم، و به او گفتم اینکارشان مضحک است. من فقط می‌خواهم برای مادرم در این آیپد یک اپپلیکیشن نصب کنم و دلیلی نمی‌بینم که پایم به دادگاه باز شود. پس از آن روابط عمومی اپل با من تماس گرفت و گفت که سیاست حفظ حریم شخصی این شرکت این اجازه را به ما نمی دهد. قوانین قضایی وراثت در دنیای دیجیتال زمینه ای نسبتا نوپا است. امروزه شرکت‌ها باید عواقب تصمیمشان را در نظر بگیرند چون تصمیمات آن ها بصورت عرف جامعه در خواهد آمد. قوانین قضایی نیز در این زمینه چندان مشخص نیستند.

فرآیندهای حفاظت از داده های شما

شرکت های فناوری هم در این زمینه دست روی دست نگذاشته و بدنبال یافتن راه حلی برای این مسائل هستند. بسیاری از شرکت های فناوری دارای فرایند Inactive Account Manager (مدیریت حساب کاربری غیر فعال) یا فرایند وراثت هستند اما ممکن است این داده ها به اقوام یا دوستان کاربر به ارث نرسند.
در ادامه سیاست های برخی از شرکت های بزرگ فناوری و شبکه های اجتماعی را بررسی کرده ایم.

فیسبوک

آیا از میزان اطلاعاتی که فیسبوک از شما دارد، مطلع هستید؟

 همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، فیسبوک در این رابطه بسیار قانونمند عمل می‌کند. زمانی که فردی فوت می‌کند، یا به طور کلی حساب کاربریش غیرفعال شده یا بعنوان یادبودی از وی به جا می ماند. این فرایند تنها در صورتی اتفاق می‌افتد که گواهی فوت کاربر توسط خانواده به فیسبوک ارایه شده و خانواده وی مجوز اقدام از طرف او را داشته باشند.

با اینکه فیسبوک به کاربر امکان دانلود تمامی اطلاعات‌ را می‌دهد، اما بستگان وی امکان دانلود این اطلاعات پس از فوت کاربر را ندارند.

توییتر

توییتر هم مانند فیسبوک به وصی کاربر اجازه می دهد حساب کاربری را حذف کند. توییتر به روشنی اعلام کرده است که کاربر تنها فردی است که حق دسترسی مستقیم به اطلاعات آنلاین خود را دارد:
به دلایل امنیتی نمی‌توانیم اجازه دسترسی به حساب کاربری فرد فوت شده را به فرد دیگری فارغ از هر نسبتی که با او دارد، بدهیم.
لازم به ذکر است که توییتر نسبت به فیسبوک و سایر شبکه‌های اجتماعی عمومی‌تر است و شما می‌توانید تا زمانی که حساب کاربری شخص حذف نشده است تمامی توییت‌های او را دانلود یا بررسی کنید.

حساب های کاربری گوگل

سیستم گوگل نسبت به سرویس های دیگر بسیار قدرتمندتر است اما این مساله باعث ساده تر شدن روند وراثت داده ها نمی شود. حساب های کاربری گوگل شامل سرویس‌های متعددی از جمله ایمیل، شبکه اجتماعی، میزبانی فایل ها، دستگاه های اندرویدی و غیره است که هر کدام از آن ها نیازمند توجه خاص هستند.
اصلی ترین راه برای تملک یک حساب کاربری در گوگل Inactive Account Manager است که روال کار آن با شرکت های دیگر کمی متفاوت است.
گوگل به جای اینکه منتظر درخواست نزدیکان فرد برای دسترسی به حساب کاربری بماند، ورود فرد به حساب کاربری، استفاده از Gmail، ورود به دستگاه های اندرویدی و غیره را زیر نظر می‌گیرد. اگر حساب کاربری فرد برای مدت طولانی غیر فعال بماند، این سرویس ایمیلی حاوی متنی که کاربر از قبل هنگام ثبت نام تعیین کرده است را به ایمیل های از پیش تعیین شده می فرستد.

مایکروسافت

مایکروسافت هم مانند گوگل برنامه کاملی در رابطه با مدیریت حساب کاربری و انتقال آن دارد، این برنامه ‌ Next of Kin Process (فرایند نزدیکترین خویشاوند) نام داشته و در آن هریک از نزدیکان کاربر با در دست داشتن اسناد قانونی می تواند به اطلاعات زیادی از جمله ایمیل ها و پیوست های آن ها، لیست مخاطبان و دفترچه آدرس ها دسترسی پیدا کند.
این اطلاعات توسط مایکروسافت به شما ارائه می شود اما رمز عبور مستقیم به شما داده نمی شود. برای مثال مایکروسافت رمز عبور یک کامپیوتر را پس از مرگ صاحب آن به فرد دیگری نخواهد داد.
برای استفاده از فرآیند Next of Kin باید ایمیلی شامل اطلاعات مرگ فرد و نسبت فامیلی به msrecord@microsoft.com ارسال شود.

اپل

در ابتدای این مقاله ماجرای آیپد مشترک زوج و اپل مطرح شد. باید در نظر داشته باشیم که کارمندان اپل انسان‌های بدی نبوده و تنها به حفظ اطلاعات کاربرانشان حتی پس از مرگ آن ها پایبند هستند. همین پایبندی باعث شده دریافت رمز عبور کاربر دیگری از اپل به فرایندی سخت و پیچیده تبدیل شود.
بر طبق قوانین اپل زمانی که فردی فوت می کند حساب کاربریش نیزبا او می‌میرد. این بدان معنی است که تمامی داده های مرتبط به حساب کاربری فرد از جمله آهنگ‌ها، فیلم‌ها، موزیک و مهم تر از همه اعتبار مالی وی از بین می رود.
برای دسترسی به رمزعبور حساب کاربری فرد فوت شده احتمالا به رای دادگاه نیاز خواهید داشت. گرچه منابعی غیر رسمی، اقدام از طریق ایمیل iTunesStoreSupport@apple.com را پیشنهاد کرده اند و ممکن است در صورت مکاتبه با این ایمیل به شکایت قانونی نیاز نباشد.

استیم

قوانین استیم در رابطه با حق مالکیت جالب هستند. استیم با داده های شخصی یا خصوصی سروکار ندارد اما قوانین مالکیت را به روشنی توضیح داده است:
شما حق فروش، واگذاری یا انتقال مالکیت حساب کاربری یا حق استفاده از آن به دیگران را ندارید.همچنین حق انتقال اشتراک را ندارید مگر اینکه در این تواقنامه به ان اشاره شده باشد ( شامل قوانین اشتراک و قوانین استفاده).
در ادامه قرارداد حق عضویت اِستیم به این نکته اشاره شده: نرم افزارهای این شرکت فروخته نمی شوند بلکه تنها مجوز استفاده از آن ها به فرد داده شده و این مجوز حق مالکیت نرم افزار را به کاربر نمی دهد.
شرکت استیم در جای دیگر کاملا روشن می‌کند که: هیچ‌گونه انتقال حق اشتراکی را که خارج از اِستیم صورت می گیرد به رسمیت شناخته نخواهد شد (حتی انتقال هایی که با رای دادگاه صورت می گیرد).
ا گر شما رمز عبور حساب کاربری فرد فوت شده را نداشته باشید تمامی بازی های خریداری شده او از دست می‌روند. اگر با بخش پشتیبانی اِستیم تماس بگیرید و از آن‌ها بخواهید که حساب کاربری را در اختیار شما قرار دهند، نه تنها اینکار را نمی کنند بلکه پس از اینکه از فوت کاربر مطمئن شدند حساب کاربری وی را قفل خواهند کرد.

واتس آپ، اسنپ چت، تلگرام و کیک

قوانین مربوط به مالکیت داده ها در این اپلیکشین های ارتباطی نیز مشابه شرکت های دیگر هستند. در این اپلیکیشن ها پیام‌ها شخصی بوده و تنها در اختیار فرستنده و گیرنده قرار دارند، اما دسترسی به آن‌ها ساده‌تر از دسترسی به محتوای حساب کاربری شبکه‌ هایی اجتماعی است.
در واقع گوشی هوشمند هر شخصی، دروازه‌ای به تمامی اطلاعات خصوصی او است. دسترسی به گوشی (در صورتی که رمز عبور نداشته باشد) دسترسی به این اپلیکیشن ها را تضمین می‌کند.

کلیدهای ورود به امپراتوری

شما چند حساب کاربری آنلاین دارید؟
جدا از فیسبوک و اینستاگرام چند حساب کاربری دیگر در فروم ها، سایت های دوستیابی، و سرویس های دیگر دارید؟ اگرتمام نام های کاربری و رمز عبورها در مرورگر ذخیره کرده باشید (که اینکار از نظر امنیتی نادرست است) می توانید به تمامی آن ها دسترسی داشته باشید.
اگر امنیت نام کاربری و رمز عبور برایتان مهم است می توانید از یک نرم افزار مدیریت رمز عبور استفاده کنید. در این نرم افزار می توانید رمز عبورها را ذخیره کرده و بجای حفظ تمامی آن ها تنها یک رمز عبور قوی را برای خود برنامه به خاطر بسپارید.
نرم افزار مدیریت پسور کلید ورود به دنیای مجازی هر شخصی است. اگر یکی از نزدیکان شما از این نرم افزار استفاده می کند، آگاهی شما از رمزعبور نرم افزار باعث دسترسی کامل شما به دنیای مجازی او می شود. برخی از این نرم افزارهای مدیریت رمزعبور عبارتند از:

LastPass : در این نرم افزار کاربر می تواند مخاطبان مورد اعتماد را در قسمت "دسترسی اضطراری" مشخص کند تا در شرایط اضراری یا فوت وی اطلاعات لازم در اختیار آن ها گذاشته شود.
Dashlane : این برنامه دارای ویژگی دسترسی اضطراری است و به کاربران از پیش تعریف شده اجازه دسترسی به رمز عبورهای شما را می دهد.
PasswordBox: مثل برنامه های قبلی در شرایط اضطراری اجازه دسترسی به رمزهای عبور را به نزدیکان کاربر می دهد.

در این برنامه ها اگر بستگان درجه یک کاربر به عنوان مخاطب مورد اعتماد ثبت نشده باشد رمزعبور در اختیار آن ها قرار نخواهد گرفت.

فقدان قانون مناسب در این زمینه

در عصر اینترنت اهمیت مالکیت و وراثت حساب های کاربری روز به روز بیشتر می شود. اطمینان از سازماندهی دارایی های دیجیتال به اندازه نوشتن یک وصیت نامه مهم است. در ابتدای مقاله مثال هایی را برای نشان دادن اهمیت این مساله ذکر کردیم.
شهروندان امریکا نیز تلاش هایی را برای راضی کردن فیسبوک به منظور ارائه اطلاعات خصوصی بستگان درگذشته شان انجام داده اند اما موفقیت چندانی بدست نیاورده اند. با این حال چندین ایالت آمریکا قوانینی در رابطه با دسترسی بازماندگان به اطلاعات آنلاین کاربر وضع کرده‌اند. این کار در آغاز با ایالت دِلاویر (Delaware) در سال 2014 آغاز شد و به دنبال آن 25 ایالت دیگر برای وضع قوانینی به منظور حفاظت از دارایی های دیجتیال اقدام کردند.
وضع قوانین در این زمینه به معنی دسترسی آسان بستگان کاربر فوت کرده به اطلاعات وی نیست. شرکت‌های تکنولوژی با این قوانین کنار نیامده و دلیل آن را تناقض با قانون Electronic Communications Privacy Act می‌دانند، قانون فدرالی که ارائه اطلاعات آنلاین کاربران بدون اجازه آن‌ها یا حکم دادگاه راغیر قانونی می‌داند.
بنابرین حتی اگر قوانین به سود شما باشد باز هم برای دسترسی به اطلاعات باید حکم دادگاه داشته باشید و به دست آوردن این حکم نیازمند صرف هزینه و زمان زیادی است.

مسائل مربوط به اینترنت اشیا

به نظر می رسد اینترنت اشیا پیوسته در خطر حمله سایبری قرار دارد. دستگاه های هوشمند اینترنت اشیا، به جریان داده های دستگاه های متصل به هم تکیه می کنند. برای مثال مچ بندهای هوشمند بعنوان یک دستگاه متصل به اینترنت جریانی از داده های تمرین شما را به یک سرور ارسال می کند.
شرکت های اینترنت اشیا داده های شما رابه صورت ناشناس درآورده و برای مقاصد خود از آن استفاده می کنند. مثال های بسیاری از چنین مواردی وجود دارد که از داده ها برای ایجاد پروفایل های شخصی استفاده می شود (برای مثال پیشرفت های تمرینی کاربران مچ بندهای هوشمند).
در عین حال ردیابی این داده ها دشوار است. شما می توانید منبع مشخصی مثل مچ بند یا اپلیکیشن دستیار گوشی هوشمند را محدود کنید اما اینترنت اشیاء شامل حسگرهای داده بسیار بیشتری می شود.
همانگونه که قبلا ذکر شد حذف کردن داده ها به آسانی فشار دادن یک کلید نیست. برای مثال مشتریان شرکتی مثل فیت بیت که مچ بند تولید می کند انتظار دارند که از داده های خصوصی آن ها حفاظت بشود به همین خاطر این شرکت حساب های کاربری را تنها در صورتی که با قوانین استفاده، سیاست حفظ حریم خصوصی و قوانین مربوطه مطابقت داشته باشد خواهد بست.
برای دسترسی به اطلاعات کاربر فوت کرده باید وصینتامه فرد که در آن بستگانش را به عنوان وصی خود تعیین کرده، کپی تائیدیه مرگ کاربر یا آگهی درگذشت منتشر شده به ایمیل privacy@fitbit.com ارسال شود. البته ارسال درخواست به همراه اسناد ذکر شده تضمین کننده دسترسی بستگان کاربر به این اطلاعات نخواهد بود.

پس از مرگ داده هایتان به چه کسی خواهد رسید

تا زمانی که کاربر زنده است فراهم کردن امکان کنترل حساب کاربری توسط شخص دیگری پس از مرگ او چندان سخت نیست.
شرکت های فناوری و شبکه های اجتماعی اصرار دارند که حفاظت از داده و حریم شخصی کاربران از هرچیزی برایشان مهم تر است.
آدی کامدار تحلیل گر سیاست بنیاد مرزهای الکترونیکی می گوید: افراد اطلاعات شخصی دارند که تمایل ندارند آنها را با افراد دیگری حتی پدر و مادر یا افراد نزدیکشان به اشتراک بگذارند. بهترین کاری که می توان کرد احترام به این تصمیم کاربر حتی پس از مرگ اوست، مگر اینکه فرد فوت شده اقداماتی را برای فراهم کردن اجازه دسترسی دیگران به ایمیلش انجام داده باشد.
قبول این دیدگاه آسان است مگر اینکه فرد فوت شد دختر شما باشد و شرکت های فناوری نخواهند با شما همکاری کنند.

برنامه شما برای وراثت دیجیتال چیست؟ آیا از انتقال دارایی های دیجیتال، حساب های کاربری، سایت ها، رمزهای عبور، کیف پول بیت کوین و غیره به افراد دیگر در شرایط اضطراری اطمینان حاصل کرده اید؟

Who Owns Your Data When You Are Dead?
دانلود مقاله